مسئولیت بین المللی دولتهای ثالث ناشی از نقض حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه داخلی (با تحلیلی اجمالی از بحران سوریه)

مسئولیت دولت های ثالث ناشی از نقض حقوق بشردوستانه در مخاصمات داخلی در واقع، بخشی از یک قاعده کلی تر تحت عنوان مسئولیت ناشی از کمک، مساعدت یا معاونت در نقض حقوق بی نالملل است که سابقه زیادی در حقوق بین الملل ندارد و تنها از جنگ جهانی دوم است که چنین قاعده ای مطرح شده است. اصولاً دولت ها در روابط بی نالمللی خود آزاد هستند که در چارچوب مقررات و موازین حقوق بی نالملل به مبادلات اقتصادی، نظامی، فرهنگی و غیره با یکدیگر بپردازند و به یکدیگر برای مقاصد مختلف کمک نمایند. در جریان این مبادلات و کمک ها، دولت های دریافت کننده کمک، بعضاً مرتکب اقداماتی در جهت نقض تعهدات بین المللی مانند نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه می شوند. دولت ها و اشخاص صدمه دیده از این اقدامات، با استناد به قاعده مسئولیت ناشی از کمک و مساعدت یا بهعبارتی معاونت در نقض حقوق بی نالملل، دولت های اعط اکننده کمک را، ب هعلت تسهیل اعمال متخلفانه دولت دریافت کنندة کمک، مسئول قلمداد می کنند. بدیهی است این مقاله، مسئولیت ناشی از کمک و مساعدت یا معاونت در نقض حقوق بین الملل بشردوستانه را با نگاهی به مخاصمه داخلی سوریه، مطالعه میکند. این مسئولیت، برای دولت های ثالث به دلیل نقشداشتن در نقض حقوق بین الملل بشردوستانه نه در قلمرو سرزمینی خود بلکه در قلمرو تحت صلاحیت دولت درگیر در یک مخاصمه داخلی رخ می دهد. بدین ترتیب ضمن نگاهی به ریشه و مبنای این قاعده در اسناد بی نالمللی و رویه محاکم قضایی بی نالمللی، به بررسی چگونگی تحقق این نوع مسئولیت در چارچوب معیارهای مطرحشده از سوی محاکم بی نالمللی پرداخته و نشان داده خواهد شد که قابلیت انتساب نقض حقوق بشردوستانه در مخاصمات داخلی از جمله مخاصمه سوریه به دول تهای کمک کننده و حامی در پرتو تبعیت از معیار کنترل کلی به مراتب آسان تر و البته مناسب تر خواهد بود.